بعضی از نام ها از آغزپاز دست نخورده باقی میمانند مانند هم پیشینه و چگونگی نام‌گزاری روی فرزندان جالب توجه است و هم ریشه نام‌‎ها. بعضی از نام‌ها از آغاز دست‌نخورده باقی می‌مانند مانند شیرین، پروین،فرهاد و بعضی نام‌ها در طول زمان دچار تطور و تحول می‌شوند مثل اورمزد که تبدیل شد به هرمزد و سپس هرمز. نام‌های خانوادگی یا نام فامیلی پدیده‌ای نسبتا جدید در جهان است که در ایران گاه جنبه صفت نسبی دارد: تهرانی،شیرازی، اصفهانی، کاشانی و یا منسوب به قوم یا قبیله یا شاخه‌هایی از یک قوم هستند: بختیاری، قشقایی و یا نام خود قبیله را دارند: افشار، چهارلنگ، هفت لنگ و…
عمر و سابقه نام خانوادگی در ایران دشوار به صد سال برسد و در گذشته برای مشخص و متمایز کردن دو نفر که اسم واحدی داشتند معمولا خصوصیات صوری و فردی وی را ذکر می‌کردند: رضا خال‌دار، غلام آبله‌رو و… و برخی را به یاری شغلشان مشخص می‌کردند: داوود حمامی، رضا قصاب، شاطر عباس و… اما کتاب حاضر درباره نام‌های خانوادگی نیست و نام‌های نخست ایرانیان را آورده است. نام‌هایی که در حوزه فرهنگ ایران شکل گرفته و بر فرزندان نهاده می‌شود. این حوزه فرهنگی به مراتب وسیع‌تر از حوزه جغرافیایی فعلی ایران است. سودابه مبشر که تهیه و تدوین نام‌های ایرانی را برعهده داشته، در مقدمه مبسوط خود بر کتاب، ریشه‌های نام‌گزاری‌های ایرانیان را بر اساس طبقات اجتماعی، اقوام و قبایل، پایگاه‌های فرهنگی والدین، موسیقی نام‌ها و… بررسی کرده و سپس مطابق حروف الفبا نام‌های رایج در ایران را از دیرباز تا امروز مشتمل بر نام‌های اسطوره‌ای، اوستایی، شاهنامه‌ای، اسلامی و قومیت‌ها با تفکیک نام پسران و دختران آورده است. از دیگر ویژگی‌های کتاب درج تلفظ اسامی با حروف لاتین و نیز ذکر معنا و مفهوم هر نام است. نویسنده همچنین آخرین مصوبات قانون ثبت احوال کشور را در این‌باره توضیح داده است.